Ses Bozuklukları

Ses bozuklukları, sesin kalitesi, tonu veya şiddetinde istenmeyen değişiklikler olarak tanımlanabilir. Ses bozuklukları organik veya fonksiyonel nedenlerle ortaya çıkabilir. Organik nedenler arasında ses tellerinde nodül, polip, kist gibi oluşumlar, larenjit (ses tellerinin iltihaplanması), reflü (mide asidinin yemek borusuna kaçması), alerji, enfeksiyon gibi durumlar sayılabilir. Fonksiyonel nedenler ise sesin yanlış kullanımı veya kötüye kullanımı ile ilgilidir. Sesin yanlış kullanımı; sesi çok yüksek veya çok alçak çıkarmak, çok hızlı veya çok yavaş konuşmak gibi ses üretimini etkileyen faktörleri kapsar. Sesin kötüye kullanımı ise; bağırmak, fısıldamak, sigara içmek gibi ses tellerine zarar veren davranışları içerir.

Ses bozuklukları hem çocuklarda hem de yetişkinlerde görülebilir. Ses bozukluğu olan bireylerde iletişimde zorluklar yaşanabilir. Ayrıca sosyal ve mesleki hayatlarını da olumsuz etkileyebilir. Ses bozukluğu olan bireyler kendilerini ifade etmekte güçlük çekebilir, karşı tarafın anlamasını sağlamak için tekrar tekrar konuşmak zorunda kalabilir veya konuşmaktan kaçınabilirler. Bu durum özgüven eksikliği, kaygı ve depresyon gibi psikolojik sorunlara yol açabilir.

Ses bozukluğu olan bireylere dil ve konuşma terapisti yardımcı olabilir. Dil ve konuşma terapisti; iletişim (dil, konuşma, konuşma akıcılığı, ses) ve yutma bozukluklarını önleme, tarama, değerlendirme ve müdahale etme alanında uzmanlaşmış bir sağlık profesyonelidir.

Dil ve konuşma terapistinin rolü şöyle özetlenebilir:

– Ses bozukluğunun nedenini belirlemek için iş birliği içinde kulak burun boğaz uzmanı ile çalışmak
– Ses bozukluğunun derecesini ve tipini saptamak için standart testleri uygulamak
– Bireyin ses kalitesini iyileştirmek için uygun terapi yöntemlerini seçmek
– Bireye ses hijyeni (ses tellerine iyi bakmak) kurallarını öğretmek
– Bireye doğru nefes alma ve nefes kontrolü tekniklerini göstermek
– Bireye doğru ses üretimi için gerekli kasların çalışmasını sağlamak
– Bireye optimal tonlama (pitch), şiddet (intensity) ve rezonans (resonance) becerilerini kazandırmak
– Bireye stres yönetimi becerileri öğretmek
– Bireyin iletişim becerilerini geliştirmek için sosyal durumlara uygun stratejiler sunmak