Beslenme ve Yutma Bozuklukları

Beslenme ve yutma bozuklukları (disfaji), çeşitli nedenlerle yiyecek ve içecekleri ağızdan mideye taşıyamama durumudur. Disfaji, yaşlılarda, felçli hastalarda, nörolojik hastalıklarda, baş-boyun kanserlerinde ve gelişimsel bozuklukları olan çocuklarda sık görülen bir sorundur. Disfaji hem fiziksel hem de psikolojik açıdan kişinin yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. Disfaji olan kişilerde beslenme yetersizliği, kilo kaybı, dehidrasyon, aspirasyon pnömonisi gibi ciddi komplikasyonlar gelişebilir.

Disfaji değerlendirmesi ve müdahalesinde dil ve konuşma terapisti (DKT) önemli bir rol oynar. DKT, disfaji olan kişiye bireysel olarak uygun beslenme ve yutma programı hazırlar. Bu programda; kişinin yutma fonksiyonunu değerlendirmek için klinik veya enstrümantal yöntemler kullanır, kişiye uygun kıvamda yiyecek ve içecek önerir, yutmayı kolaylaştırmak için uygun pozisyonlama ve yutma manevraları öğretir, yutma kaslarını güçlendirmek için egzersizler verir.

DKT ayrıca disfaji olan kişiye ve yakınlarına eğitim vererek; disfajinin nedenleri, belirtileri, riskleri ve önlemleri hakkında bilgi verir. DKT’nin eğitimi sayesinde; disfaji olan kişi daha güvenli bir şekilde beslenebilir, komplikasyonların önüne geçilebilir ve yaşam kalitesi arttırılabilir.

Beslenme ve yutma bozuklukları ciddi bir sağlık sorunudur. Bu sorunla karşılaşan kişilerin mutlaka bir DKT’ye başvurması gerekir. DKT’nin rolü; disfajiyi değerlendirmek, müdahale etmek ve önlemek için hayati önem taşır.